طراحی رشته داده‌کاوی مبتنی بر آزمون‌های پیشاتفسیری به عنوان الگوی میان رشته‌ای در علوم انسانی متن‌محور

کد مقاله : 1031-CYSP2024 (R1)

نویسندگان

محمدحسن احمدی * دانشگاه تهران

چکیده مقاله

به طور کلی دو الگوی میان رشته‌ای وجود دارد. اول اینکه میان رشتگی در طراحی یک رشته خود را نشان دهد. دوم اینکه - بدون دخالت جدی در رشته‌های مادر- پروژه ها را به صورت میان‌رشته‌ای طراحی کنیم. چندضلعی بودن و پیچیدگی موضوعات، موجب شده تا ماهیت میان‌رشتگی، بیشتر بر الگوی دوم قابل تطبیق باشد. اما با این حال، در مواردی گریزی از تاسیس یک رشته با ماهیت میان‌رشتگی نیست. به عنوان نمونه، رشته مهندسی صنایع، یک میان‌رشته است که از تلفیق با دانش مدیریت به وجود آمده است. در واقع متخصصان حوزه مهندسی، به این نتیجه رسیدند که مهندسی، بدون توجه به فرآیندهای بازدهی و بهینه سازی، هدف مطلوب را تامین نخواهد کرد. مشابه این نوع تعامل را - به صورت معکوس- در دانش دیجیتال هیومنتیزیم(Digital humanities) می‌توان مشاهده کرد. یعنی مطالعات متن محور در علوم انسانی به این نتیجه رسید که بدون بهره‌مندی از یک دانش تجربی، نمی‌توان این مطالعات را به سرانجام رساند. در واقع، بخش مهمی از آن چه در علوم انسانی متن محور، در حال رخ دادن است؛ مربوط به فهم متن است که -علی رغم تبادر اولیه- ماهیت آن کاملا تجربی و خارج از حیطه علوم انسانی است. واکاوی دلالت های متن - به ویژه از منظر تاریخی- نیازمند داده کاوی و استفاده از هوش مصنوعی است. بر این اساس، الگوی تاسیس رشته داده‌کاوی در علوم اسلامی متن محور، مبتنی بر آزمون‌های پیشاتفسیری متن، موضوع مقاله حاضر است.

کلیدواژه ها

میان‌رشته‌ای، علوم‌انسانی متن‌محور،آزمون‌های پیشاتفسیری، علوم انسانی دیجیتال(Digital humanities)، داده‌کاوی

وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی